Κεφτέδες σουηδικοί με λευκή σάλτσα (τ. ΙΚΕΑ)

Σε πολλούς αρέσουν οι σουηδικοί κεφτέδες που τους έκανε γνωστούς το πολυκατάστημα ΙΚΕΑ. Επειδή αρέσουν τα κεφτεδάκια του ΙΚΕΑ, δεν σημαίνει ότι αντιπροσωπεύουν τους σουηδικούς σπιτικούς κεφτέδες, οι οποίοι δεν είναι απαραίτητα με λευκή σάλτσα.
Λέγεται ότι ο Karl XII (Κάρολος της Σουηδίας), από φίλος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας έγινε εχθρός της, και τον φυλάκισαν στο Διδυμότειχο και Κωνσταντινούπολη. Όταν ελευθερώθηκε και γύρισε στην πατρίδα του έκανε γνωστούς αυτούς τους κεφτέδες. Μάλλον όμως θα είναι κάποια από αυτές τις ιστορίες περί της πατρότητας των συνταγών ή ίσως κάποια μπαχαρικά να έκανε γνωστά που να μην τα χρησιμοποιούσαν. Όσο για το σοτάρισμα του κρεμμυδιού, όπως κάνουν πολλές Πολίτισσες, βεβαιώθηκα ότι είναι πιο εύπεπτο μέσα στους κεφτέδες από ό,τι το ωμό. Αν θέλετε το βάζετε ωμό.
Δοκίμασα του ΙΚΕΑ, για να δω την υφή τους. Είναι μάλλον συμπαγείς παρά αφράτοι. Προφανώς είναι αλεσμένοι με όλα τα υλικά. Εγώ τους έφτιαξα όπως οι φίλες μου στην Γερμανία αλλά προτίμησα να τους ψήσω παρά να τους τηγανίσω. Είναι πιο υγιεινοί, με φρέσκο κιμά και χωρίς συντηρητικά και τα πολλά πρόσθετα της έτοιμης σάλτσας που αναγράφονται στην συσκευασία της.

Σερβίρονται μόνο με την λευκή σάλτσα, συνήθως όμως συνοδεύονται με βραστές πατάτες σπασμένες με πιρούνι, όχι εντελώς λειωμένες σε πουρέ, πιο ρουστίκ, αν και τους ταιριάζει και ο πουρές.
Το πιάτο το συνοδεύουν και με μαρμελάδα lingonberry, κόκκινα ξινά μύρτιλλα, που δεν τα συνηθίζουμε εμείς, αν και στην αρχαία Ελλάδα με τα μπλε ξαδελφάκια τους αρωμάτιζαν κρασί.

Υλικά για 4-5 μερίδες

Για τους κεφτέδες

• 500 γρ. κιμάς μοσχαρίσιος ή παραδοσιακά 300.γρ μοσχαρίσιος και 200 γρ. χοιρινός, περασμένος 2 φορές
• ¾ κούπας ψίχουλα μπαγιάτικου ψωμιού
• ½ κούπας γάλα
• 1 μέτριο ξερό κρεμμύδι στον τρίφτη
• 1 μέτρια βρασμένη πατάτα λιωμένη καλά (προαιρετικά)
• 1 αυγό
• 1 κ.γ. αλάτι
• ½ κ.γ. μαύρο πιπέρι
• 1/8 κ.γ. μπαχάρι
• 1/8 κ.γ. καρδάμωμο(κακουλέ), αν θέλουμε
• ¼ κ.γ. μοσχοκάρυδο
• 1 κ.σ. βούτυρο ή λάδι για το σοτάρισμα του κρεμμυδιού
• 2 κ.σ. ελαιόλαδο για το πλάσιμο των κεφτέδων

Για την λευκή σάλτσα ¹

• Ετοιμάζουμε 750 ml σπιτικό ζωμό βοδινό ή κότας. Αν δεν έχω σπιτικό ζωμό, χρησιμοποιώ μόνο 1 κύβο βιολογικό ή ένα δισκάκι ζωμό ψυγείου (με 2 κύβους ανά λίτρο ζωμού που έχουν οι οδηγίες των συσκευασιών δίνουν πολύ αλμυρό ζωμό. Δοκιμάστε τον.)
• 50 γρ. βούτυρο (2½ κ.σ.)
• 3 κ.σ. κοφτές αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 500 ml από τον ζωμό, κρύο ή χλιαρό
• 100 ml κρέμα γάλακτος
• προαιρετικά 1 κ.γ. κρεμμύδι σκόνη, (δίνει γεύση στην σάλτσα)
• 1 κ.σ. μουστάρδα πικάντικη
• πιπέρι λευκό κατά προτίμηση (αλάτι έχει ο ζωμός)
• 1 κ.σ χυμό λεμονιού
• Ένα ταψί στρωμένο με λαδόκολλα ή αν έχουμε φύλλο σιλικόνης.

Εκτέλεση

Όσο πλάθουμε τους κεφτέδες προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200° με αέρα.

Κεφτέδες

1. Σοτάρουμε στο λίπος το κρεμμύδι σε πολύ χαμηλή φωτιά μέχρι να γίνει διάφανο και να αρχίσει να παίρνει χρώμα. Το βγάζουμε σε μπολ να κρυώνει.
2. Σε ευρύχωρο μπολ βάζουμε τα ψίχουλα του ψωμιού, το γάλα, 3-4 κ.σ. από τον ζωμό, το αυγό, το αλάτι, το χλιαρό ή κρύο κρεμμύδι, την πατάτα αν την χρησιμοποιήσουμε και τα υπόλοιπα μπαχαρικά. Τα ανακατεύουμε με ένα κουτάλι να ενωθούν και να γίνουν ένας χυλός. Αυτό το στάδιο έχει σημασία για να γίνουν λείοι οι κεφτέδες. Αν θέλουμε τα περνάμε όλα μαζί από το μπλέντερ.
3. Προσθέτουμε τον κιμά και ζυμώνουμε καλά, να ποτιστεί με το αρωματικό μίγμα, βρέχοντας το χέρι μας με νερό αν χρειαστεί. Τον αφήνουμε σκεπασμένο στο ψυγείο τουλάχιστον μια ώρα.
4. Βρέχουμε τα χέρια μας με το λάδι και πλάθουμε ομοιόμορφους μικρούς προς μέτριους κεφτέδες και τους τοποθετούμε στο ταψί που έχουμε ετοιμάσει. Καλυμμένοι με το λάδι παίρνουν ωραίο χρώμα και δεν στεγνώνουν.
   
5. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στον αέρα στους 180° για περίπου 17-20 λεπτά, μέχρι να πάρουν καφέ χρώμα. Εννοείται ότι αν γίνουν πριν την ετοιμασία της σάλτσας τους βγάζουμε από τον φούρνο.

Όσο ψήνονται οι κεφτέδες ετοιμάζουμε την σάλτσα.²

Λευκή σάλτσα

1. Λειώνουμε σε χαμηλή φωτιά το βούτυρο και μόλις λειώσει, να μην κάψει και μαυρίσει, προσθέτουμε βροχηδόν το αλεύρι. Ανακατεύουμε μέχρι ο χυλός (roux) να πάρει απαλό ξανθό χρώμα.
2. Προσθέτουμε τον ζωμό και ανακατεύουμε με το σύρμα να διαλυθεί και να γίνει λεία κρέμα. Σιγοβράζουμε 4-5 λεπτά, προσθέτουμε πιπέρι, την μουστάρδα και την σκόνη κρεμμυδιού αν την χρησιμοποιήσουμε. Ανακατεύουμε συνέχεια να μην σβολιάσει. Δεν θέλουμε να πήξει πολύ η κρέμα, μόλις να καλύπτει το πίσω μέρος ενός κουταλιού.
3. Προσθέτουμε την κρέμα γάλακτος και βράζουμε ακόμη ένα λεπτό. Δοκιμάζουμε αν θέλει αλάτι και ρίχνουμε τον χυμό λεμονιού, ανακατεύουμε και κατεβάζουμε από την φωτιά.
4. Αν θέλουμε να σερβίρουμε αμέσως, μπορούμε να ρίξουμε μέσα στην σάλτσα τους κεφτέδες και να τους βράσουμε μαζί για δύο λεπτά ή να σερβίρουμε τους κεφτέδες και να βάλουμε στο πλάι τους σάλτσα ή να τους περιχύσουμε. Έχουμε και επί πλέον 1 κούπα ζωμό που περίσσεψε αν χρειαστεί να αραιώσουμε την σάλτσα ή κάποιο από τα συνοδευτικά.

Μπορούν να σερβιριστούν, εκτός από πατάτες που προείπαμε, σκέτοι ή με ρύζι ή και με σπαγγέτι.
Μπορούμε να ετοιμάσουμε τους κεφτέδες από την προηγούμενη μέρα, να τους ζεστάνουμε στον αέρα και να φτιάξουμε την σάλτσα πριν σερβίρουμε. Διατηρούνται και σε σακούλα τροφίμων στην κατάψυξη. Έτσι έχουμε χρόνο να φτιάξουμε και το συνοδευτικό της επιλογής μας.