Ο χαλβάς θεωρείται το πιο παραδοσιακό και εύκολο μαμαδίστικο γλυκό , σχεδόν σε όλον τον κόσμο και με πολύ διαφορετικά υλικά από το σιμιγδάλι και το σιτάλευρο. Για παράδειγμα με αλεύρι ρυζιού, ρεβιθιού και εξωτικών φρούτων ή με διάφορα άλευρα και τριμμένη καρύδα, όπως στις Ινδίες.
Οι λόγιοι λένε ότι πιθανόν να προέρχεται από την αραβική ρίζα hala’wa που σημαίνει γλυκό.
Με το όνομα χαλβάς έγινε γνωστός και αγαπήθηκε στην Ελλάδα, στη μεσοβυζαντινή περίοδο, στο τέλος του 12ου αιώνα, σύμφωνα με ιστορικούς .
Αυτό δεν σημαίνει ότι το παρασκεύασμα δεν προϋπήρχε, τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε πολλούς άλλους λαούς, με διαφορετικές ονομασίες και με διαφορετικά είδη γλυκαντικών.
Τι ήταν ο χυλός σιμιγδαλιού και ξηρών καρπών που προσέφεραν στη Δήμητρα τη Θεά της γεωργίας οι αρχαίοι Έλληνες; Ή το έτνος (χυλός) των οσπρίων, που τα σερβίριζαν με μέλι ή βράσμα ( πετιμέζι);
Οι πιο διαδομένοι τύποι χαλβά στην Ελλάδα είναι : σιμιγδαλένιος με λάδι ή με βούτυρο , με αλεύρι, ο σουσαμένιος, ο Φαρσάλων, ο χαλβάς με καρότα στην Ινδία και Τουρκία και άλλοι πολλοί τύποι, σε όλον τον κόσμο.
Σε πολλές χώρες, όπως μου είπε η Υμνέ , σύμφωνα με το έθιμο, στην Τουρκία, οι άντρες έχουν τη γιορτή του χαλβά, αλλά και στις επτά και στις δεκατέσσερις μέρες από μια κηδεία έχουν «τον χαλβά του νεκρού» . Ένα κέρασμα με χαλβά για μνημόσυνο. Μάλιστα έχουν και τη φράση « καβουρδίζοντας το χαλβά κάποιου» που σημαίνει ότι το συγκεκριμένο άτομο γρήγορα θα πεθάνει.
Η κυρία Εύη Βουτσινά σε ένα σεμινάριο στην « ΚΑΛΛΙΣΤΗ », μας έφτιαξε χαλβά σιμιγδαλένιο. Τον άφησε πολύ μελάτο, τόσο που να μη φορμάρεται. Τον έβαλε σε πιατέλα και τον πρόσφερε ζεστό με κανέλα. Ήταν καταπληκτικός σε άρωμα και γεύση. Η αλήθεια είναι ότι σπυρωτός και κρύος όπως τον συνηθίσαμε, χάνει πολύ από τα αρώματά και τη γεύση του.
Ο κύριος Παγιατάκης σε σεμινάριο της « LE MONDE» , μας έφτιαξε σιμιγδαλένιο χαλβά. Μόλις έριξε το σιρόπι και τον ανακάτεψε για λίγο, τον έβαλε στον φούρνο, με κλειστή την κατσαρόλα σε χαμηλή θερμοκρασία. Έγινε μεν σπυρωτός, αλλά ο κάθε κόκκος σιμιγδαλιού ήταν ζουμερός. Στα ξενοδοχεία σε εξωτικές χώρες που ήταν αρχιζαχαροπλάστης , έπρεπε να βγάλουν πάνω από 2.000 μερίδες, έτσι ήταν αδύνατο όλη η εργασία να γίνει στην κατσαρόλα.
Ο παππούς μου ο Θοδωρής, στη Σμύρνη, έφαγε έναν ταβά (πλατύ ταψί) χαλβά , για ένα στοίχημα. Δεν ξέρω το είδος του χαλβά. Από τότε, όμως, έμεινε γνωστός ως «Χαλβάτζος» και όχι Λούβαρης.
Όπως βλέπετε παραμένει αγαπητό γλυκό, σε όλον τον κόσμο, ο χαλβάς. Ας μην αφήσουμε να ξεχαστεί και ας δοκιμάσουμε μαζί μερικές νέες γεύσεις, μαζί με τις παραδοσιακές.
Εκτός από τους χαλβάδες της κατσαρόλας, έχουμε και τους χαλβάδες στο φούρνο. Το σάμαλι και το ραβανί, επίσης μπορεί να θεωρηθεί τέτοιου είδους χαλβάς.
