galatopita

Γαλατόπιτα ή άμης των αρχαίων χωρίς φύλλο

galatopita
Ας μπούμε στην “κάψουλα” του χρόνου και να πάμε ένα ταξίδι στην αρχαία Ελλάδα του 5ου-3ου αιώνα π.Χ.

Στο βιβλίο των Δειπνοσοφιστών του Αθήναιου του Ναυκρατήτη, (στο οποίο έχουμε αναφερθεί κι άλλες φορές ΒΛΕΠΕ ΜΕΛΟΠΙΤΑ ΣΙΦΝΟΥ, ΠΛΑΤΣΕΝΤΑ ) στον τόμο ΙΔ΄παρ52,d, διαβάζουμε ότι η ετοιμασία των γλυκισμάτων γινόταν από γυναίκες, σε άλλο χώρο από αυτόν του μάγειρα που ετοίμαζε το φαγητό. Έτσι κάποιος οικοδεσπότης μαλώνει τον μάγειρά του γιατί ανέλαβε να φτιάξει κανδύλους 1, να ανακατεύει όπως του είπε γάλα, μέλι σιμιγδάλι και αυγά. Αυτό δεν μας παραπέμπει στην γαλατόπιτα;
Επίσης στον ίδιο τόμο αναφέρει την γαλατόπιτα ανάμεσα στα επιδόρπια με την ονομασία ΆΜΗΣ. Μάλιστα επαινούσαν την γαλατόπιτα με το γάλα της κατσίκας που στερεύει, ως πιο παχύ.

Σήμερα βέβαια σε όλη την Ελλάδα φτιάχνουν την Άνοιξη γαλατόπιτες, συνήθως με ζάχαρη.
Παλαιότερα έβαζαν όλα τα συστατικά στο ταψί χωρίς να τα βράσουν και τα έψηναν στον ξυλόφουρνο. Όσο για τα αυγά, έβαζαν πολύ περισσότερα από εμάς.

Σήμερα έφτιαξα μια γαλατόπιτα και θα σας δώσω αμέσως την συνταγή. Εγώ αντικατέστησα 3/4 κούπας από το γάλα με 200 γρ. κρέμα γάλακτος 35%, όπως σας αρέσει.

Υλικά για πυρέξ 23×28 εκ.

  • 1½ λίτρο γάλα πλήρες (6 κούπες×250ml)
  • 170 γρ. σιμιγδάλι ψηλό (¾ κούπας + 2 κ.σ.)
  • 5 κ.σ κορνφλάουρ για πιο βελούδινη υφή
  • 300 γρ. ζάχαρη (1 1/3 κούπα)
  • 2 κ.σ ζάχαρη για το πασπάλισμα πριν το ψήσιμο
  • ¼ κ.γ αλάτι
  • 1 ξύλο κανέλας
  • 2 φλούδες λεμονιού, μόνο το κίτρινο μέρος
  • 4 μεγάλα αυγά
  • 50-60 γρ βούτυρο φρέσκο και λίγο για το ταψί
  • 1 κ.γ κανέλα σκόνη
  • 5-6 σταγόνες βανίλια ή 2 κάψουλες βανιλίνη
Για το σερβίρισμα
  • λίγο μέλι και κανέλα προαιρετικά

Εκτέλεση

  1. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200°C με την σχάρα στην πρώτη υποδοχή
  2. Σε ένα μπολ χτυπάμε τα αυγά λίγο και μόλις ανακατευτούν προσθέτουμε 3 κ.σ από την ζάχαρη για την κρέμα μαζί με την κανέλα και την βανίλια. Τα αφήνουμε στην άκρη
  3. Σε βαθιά κατσαρόλα, με χοντρό πάτο, βάζουμε το γάλα με την υπόλοιπη ζάχαρη, το αλάτι, το ξύλο της κανέλας και την φλούδα του λεμονιού. Τα βάζουμε στην εστία να βράσουν αφού τα ανακατέψουμε καλά.
  4. Μόλις το γάλα αρχίζει να ζεσταίνεται, αφαιρούμε την κανέλα και τον φλοιό και ρίχνουμε, βροχηδόν, το σιμιγδάλι μαζί με το κορν φλάουρ.
  5. Ανακατεύουμε συνεχώς με το σύρμα και μόλις αρχίζει να πήζει, παίρνουμε 3-4 κουταλιές από την κρέμα και την ρίχνουμε πάνω στο μείγμα των αυγών για να ζεσταθούν. Ανακατεύουμε να ενωθούν και ρίχνουμε τα αυγά μέσα στην υπόλοιπη κρέμα, ανακατεύοντας γρήγορα να απορροφηθούν και να μην καούν. Συνεχίζουμε τώρα το ανακάτεμα με ξύλινη κουτάλα κυκλικά, ξύνοντας τα πλάγια και τον πυθμένα για να μην κολλήσει
    galatopita-molis-pixi
    Η κρέμα μας πηγμένη, πριν προσθέσουμε το βούτυρο
  6. Όταν πήξει αρκετά, όπως φαίνεται στην φωτογραφία, κατεβάζουμε από την φωτιά και ρίχνουμε το βούτυρο σε μικρά κομμάτια. Ανακατεύουμε μέχρι να το απορροφήσει και να γυαλίσει
    galatopita-voutyro
    Προσθέτουμε το βούτυρο και ανακατεύουμε μέχρι να γυαλίσει
  7. Αδειάζουμε την κρέμα μας στο βουτυρωμένο πυρέξ, πασπαλίζουμε την επιφάνεια με τις δυο κουταλιές την ζάχαρη, και ψήνουμε τους 180°C με αέρα, μέχρι να πάρει ωραίο χρώμα και τριγύρω λίγο πιο σκούρο, περίπου 60 λεπτά, ανάλογα τον φούρνο.
  8. Την αφήνουμε πάνω στην σχάρα μέχρι να κρυώσει εντελώς.
  9. Σερβίρουμε ρίχνοντας μέλι και κανέλα, αν θέλουμε, αλλά μόνο στο κομμάτι που σερβίρουμε όχι σε όλη την πίτα.
  10. Τρώγεται κρύα
  11. Την διατηρούμε 2-3 μέρες στο ψυγείο καλυμμένη με μεμβράνη

Καλή σα όρεξη με υγεία

[su_note note_color=”#d6fdbc” text_color=”#000000″ radius=”10″]Tips:

  • Αν μας πήξει πολύ η κρέμα στο 6o βήμα -εξαρτάται από την κατσαρόλα και την ένταση της φωτιάς- ρίχνουμε ελάχιστο γάλα ή και λίγο νερό. Εμένα δεν μου χρειάστηκε.

[/su_note]


  1. Κάνδυλος λεγόταν από τους Λυδούς της Μ. Ασίας η γαλατόπιτα την οποίαν όπως μας λέει πιο κάτω ο Αθήναιος η Ίωνες, όπως λέει ο Σιληνός-γλωσσογράφος- την ονομάζουν άμη και τις ατομικές μικρές αμητίσκους πλακούντες. Το ίδιο λέει και ο Αριστοφάνης 

Θα χαρούμε να δούμε τη γνώμη και τα σχόλιά σας.